Op pad met Cees-Stichting Gotong Royong

08 Februari 2011, Yogyakarta

Om 09.00 uur ontmoeten we Cees en de chauffeur van de door Cees gehuurde auto voor restaurant ‘Bladok’. Via de buitenwijken van Yogyakarta rijden we de stad uit. Yoyakarta is een heel vriendelijke stad met een heel gemoedelijke sfeer. Eigenlijk voelt het als een groot dorp, ondanks dat er een paar miljoen mensen wonen. Er is bijna geen hoogbouw en het oogt lang niet zo druk en chaotisch als Jakarta. Als je de buitenwijken uitrijdt, zit je vrijwel direct op het platteland. Eindeloze knalgroene rijstvelden volgen elkaar op, de felle kleur groen is verbluffend om te zien. We zien veel mensen in het veld werken, hun fiets geparkeerd aan het begin van het veld. Je ziet hier heel veel Oud-Hollandse fietsen, zoals je ze vroeger ook zag. Men vervoert er alles op, soms zelfs hele balen rijst.

We rijden richting het dorpje Wukisari. Hier in de buurt liggen negen kleine wijkjes waar Stichting Gotong Royong diverse projecten heeft uitgevoerd. In 2006 is hier een zware aardbeving geweest die grote delen van het plaatsje verwoest heeft. We stappen uit bij een wijk, een paar eenvoudige huisjes bij elkaar, verstopt in het groen. In dit eerste dorpje heeft Gotong Royong een MCK gebouwd, een toilet- en washuis. Hier kunnen alle inwoners van de omliggende huizen gebruik van maken, zij hoeven dus niet meer de ‘bush’ in. Cees is blij om te zien dat het schoon is; het wordt dus goed onderhouden. We lopen langs het dorpje door een heuvelachtig gebied naar het volgende wijkje waar ook een MCK is gebouwd. Het is rustig, waarschijnlijk zijn de mensen aan het werk op het land. We zien wel wat kippen en wat kinderen hier en daar, die ons nieuwsgierig aanstaren. Ook zien we prachtige bloemen, grote sprinkhanen en plukken we vers citroengras wat heerlijk ruikt.

De chauffeur pikt ons op en brengt ons naar een andere plek waar diverse wijkjes bij elkaar liggen. Hier heeft Gotong Royong o.a. straatverlichting aangebracht. Een project als dit is nooit vanzelfsprekend. Vanuit de gemeenschap komt het verzoek of Gotong Royong verlichting wil aanleggen. De stichting gaat dan eerst kijken hoe graag men het écht wil en hoe hard het nodig is. Ook vraagt men inbreng van de bewoners zelf. In dit geval zijn alle (lokaal aangeschafte) lantaarnpalen neergezet door lokale vrijwilligers. Elke paal is gelinkt aan een huis, zodat elk huis voor één of meerdere palen energie aanlevert. ’S Avonds gaan alle lampjes netjes aan, als er ééntje vergeten wordt, wijst men elkaar daar direct op. De sociale controle is groot. Doordat er nu verlichting is, voelt men zich veiliger op straat waardoor er ’s avonds meer activiteit is in de wijk.

We wandelen een stuk langs verschillende huisjes. De huizen zijn veelal gebouwd van hout en gevlochten matten. Sommige huisjes hebben van Gotong Royong een stenen fundering gekregen zodat ze steviger staan en een langere levensduur hebben. Ook zijn er goten en paden aangelegd in de wijkjes. De paden zijn gemaakt van betonnen tegels. Gotong Royong heeft het beton en de mal aangeleverd en de gemeenschap heeft het pad aangelegd. Zo wordt het project eigenlijk dus door de gemeenschap zelf gerealiseerd, Gotong Royong zorgt er alleen voor dat het materiaal aangeleverd wordt.

Het is duidelijk dat Cees een populaire man is in de wijkjes. Overal waar we komen wordt hij met open armen begroet. Hij maakt met iedereen een praatje. De meesten zijn heel nieuwsgierig wie die twee andere kaaskoppen zijn en Cees stelt ons voor als sponsoren uit Nederland. Iedereen is heel erg lief en hartelijk. Bij een klein huisje van hout en zien we een mevrouw batik maken. Haar moeder komt ook even gedag zeggen, een heel klein vrouwtje met grijze haren en één tand. Allemaal lachen en handjes schudden en natuurlijk maken we ook een foto! Cees vraagt steeds toestemming of hij ons langs hun huis, soms door hun ‘achtertuin’, mee mag nemen naar het volgende huis, wat iedereen prima vindt. Na diverse kleine kletspraatjes komen we bij een huis waar ook een dame batik maakt. Cees vertelt dat de echtgenoot van deze mevrouw is omgekomen bij de aardbeving vijf jaar geleden en dat zij achterbleef met haar moeder en zoon. Zelf werd ze kort er na ziek; er werd kanker geconstateerd. Gotong Royong heeft een operatie vergoed die zij moest ondergaan. Nu gaat het beter met haar, ondanks dat ze nog steeds niet helemaal de oude is. Haar schoonmaakbaan kon zij niet meer volhouden en nu maakt zij batik voor 80 cent per dag, zodat zij nog een inkomen heeft. Gotong Royong heeft in haar huis electriciteit aangelegd. Ten tijde hiervan was haar zoon net klaar met zijn middelbare school. Gotong Royong heeft zijn opleiding voor verpleegkundige gefinancieerd en hij is nu aangenomen in het ziekenhuis waar hij de opleiding heeft gehad. Hij heeft nu een baan en een toekomst en zijn moeder en oma ook. Wat ook direct zichtbaar is, want zijn moeder laat ons trots de prachtige nieuwe plavuizen in haar huis zien, die haar zoon heeft betaald van zijn eigen inkomsten.

Het raakt ons behoorlijk. Voor ons staat deze sterke vrouw en haar oude moeder. Moeders heeft, zoals bijna alle oude moedertjes die we tegenkomen, een grijze knot, één tand en een enorme, brede grijns. Ze lachen naar ons, schudden ons de hand en bedanken ons. ‘Terima kasih’ verstaan wij natuurlijk wel en meteen beseffen we ons dat ondanks dat wij niet persé verantwoordelijk waren voor datgene wat Gotong Royong voor hen heeft gedaan, wij voor hen op dat moment het gezicht zijn van de ‘sponsoren’ uit Nederland. We worden er een beetje verlegen van; wij willen hen bedanken voor hun gastvrijheid en openheid. Ineens wordt heel concreet duidelijk wat de stichting doet en wat voor perspectief dat biedt voor zoveel mensen. Echt super indrukwekkend.

We nemen afscheid en lopen door naar een volgende wijk. Het dorpshoofd stort zijn hart uit bij Cees over al zijn persoonlijke ‘probleempjes’ (aambeien en dat soort zaken, de Indonesiërs zijn nogal ongegeneerd); Cees neemt uitgebreid de tijd ernaar te luisteren. Dan komt er ineens een enorm vrolijk moedertje aanlopen, inclusief grijze knot, één tand én een enorme lach op haar gezicht. Ze kan niet stoppen met lachen en doet gauw haar handen voor haar gezicht als we een foto willen maken. Stiekem vindt ze dat natuurlijk alleen maar leuk en als Cees haar vraagt samen op de foto te gaan, gaat ze er helemaal voor poseren. Een prachtige vrouw.

We zeggen gedag en lopen naar de ‘dorpsstraat’ waar de chauffeur op ons zou moeten wachten. Hij is er niet dus we lopen de straat af, een heuvel op. Er komt een oude man op de fiets bergafwaarts rijden. Hij heeft het tempo er flink in, lacht breed en roept: ‘hallo, ik ga daar heen!’ en wijst recht vooruit. Dat schijnt hier heel normaal te zijn; men vraagt je altijd waar je heen gaat en zeggen meteen waar ze zelf heen gaan. Het is een komische vertoning, deze oude man die op zijn fietsje van de heuvel afcrosst, breed lacht en meteen vertelt waar hij heen gaat :) Na een belletje komt de chauffeur eraan en stappen we in. We rijden nog niet weg want op de dorpsstraat komt een oude man aanrennen met lekkere zoete rijsthapjes voor ons, die we graag aannemen en heerlijk oppeuzelen.

We vervolgen onze rit naar een batik bedrijfje in de buurt. Batik is kenmerkend voor deze regio en is een heel intensieve manier van stof bewerken. In het kort gaat het als volgt in het werk; er worden motieven getekend op een lap stof. Vervolgens worden de motieven met vloeibare was op de stof ‘ingekleurd’. De was wordt hard en men gaat de stof voor de eerste keer kleuren. Nadat het goed gekleurd en gedroogd is, wordt er weer een laag was aangebracht en wordt de stof voor de tweede keer gekleurd. Hierdoor onstaan verschillende kleuren en patronen. Nadat de stof ‘af’ is, wordt de was uitgekookt en blijft er een prachtig bewerkte stof over. Sommige stoffen worden wel twintig keer gekleurd, bij sommige stoffen wordt de was er tussentijds afgekookt en weer op getekend. Hierdoor kan iemand soms wel een maand aan één lap stof werken.

Het bedrijfje wat we bezoeken heeft ook steun ontvangen van Gotong Royong. Er is o.a. een toilet- en washuisje gebouwt, maar ook watervoorzieningen en andere zaken. Het bedrijfje wordt volledig gerund door vrouwen; er zijn maar liefst 50 vrouwen die hier in dienst zijn. We zien een groepje vrouwen aan het werk, wat een ongelooflijk gedetailleerd werkje zeg. Eindeloos worden er patronen getrokken met de vloeibare was. Er zijn ook vrouwen aan het kleuren. Om hen heen hangen gekleurde lappen stof te drogen. We bezoeken het winkeltje naast de werkplaats en krijgen drinken, tempeh en cassave aangeboden. We zitten er een tijdje voordat we weer verdergaan. Ik vind het een geweldig initiatief; een bedrijfje volledig gerund door vrouwen, met een beter leven voor hen én prachtige batik als resultaat. You go girls!!!!

Na dit bezoek gaan we lunchen in een lokaal restaurantje. We laten de ingewanden voor wat het is en eten rijst met vis en kip en curry. Hmmm. Hierna bezoeken we een klein batikmeuseum wat gevestigd is in een prachtig huis, in ‘jogla’ stijl gebouwd. Het is prachtig, ruim opgezet en met veel open ruimtes en om jaloers op te worden. Het huis was de reden van het bezoek maar ook hier zien we veel prachtige batik. Hierna rijden we naar het plaatsje ‘Parangtritis’, aan de kust. We lopen het strand op wat bestaat uit donkergrijs zand. Een vrouw heeft bloemetjes geofferd en bidt in de richting van de zee. In de verte zien we redelijk wat mensen op het strand, maar echt druk is het niet. Het ziet er een beetje verlaten en troosteloos uit, al wordt deze plaats in het weekend druk bezocht door lokale toeristen en is het dan enorm druk. Het is fijn om even uit te waaien voordat we weer terugrijden naar Yogyakarta. Hier drinken we lekkere koffie en eten we een taartje; een prima afsluiter van een hele indrukwekkende dag.

09 Februari 2011, Yogyakarta

Vandaag ontmoeten we Cees om 09.00 uur bij de ‘Kraton’ van Yogyakarta. De kraton is het paleis van de sultan van Yogyakarta. Het is een ommuurde stad waar ongeveer 25.000 mensen wonen en waarvan er ca. 1000 in dienst zijn van de sultan. Het eerste wat we zien zijn bewakers in traditionele kledij met een kris op hun rug; een mes wat verbonden is met hun status als bewaker van de sultan. De sultan van Yogyakarta is een man met veel macht en aanzien. De mensen die voor hem werken zijn vereerd dat ze dat voor hem mogen doen. Het systeem werkt eigenlijk als vroeger: er is een heer en die heeft zijn horigen. Het paleis is echt prachtig. Het is veelal open zodat je door de verschillende ruimtes heen kijkt. We zien veel Nederlandse architectuur terug; glas in lood bijvoorbeeld maar ook afbeeldingen en beelden die zo in een museum in Nederland hadden kunnen staan. Ook de gebruiksartikelen van de sultan hadden bij oma in de kast kunnen staan; erg Hollands allemaal. Zoals bij elke toeristische attractie worden we ook in het kraton geïnterviewd door schoolkinderen. Aan het eind van ons bezoek bekijken we nog een gedeelte van een voorstelling van Wayangpoppen en traditionele Gamelanmuziek. Helaas zitten er vier Verschrikkelijke Toeristen naast ons (Hollanders natuurlijk) waar we ons nogal aan ergeren. (Ik bedoel: zeg nou zelf. In Aziatische landen zijn voeten het onreinste gedeelte van het lichaam en deze hoor je nooit, maar dan ook nooit naar iemand te wijzen. Je kan iemand niet erger beledigen. Dan ga je toch niet onderuitgezakt zitten, je voeten op de verhoging waar ‘do not step/sit’ op staat, wijzend naar het orkest en de poppenspeler???? GRRR.)

Anyway, ik hou me in en na dit bezoek drinken we een kop koffie in een koloniaal ingericht huis wat tevens fungeert als koffiehuis. Hierna lopen we naar een wijkje vlak naast de kraton. Cees wijst ons de stallen van de paarden van de sultan en een paar deuren verderop staat een mevrouw buiten. We worden binnen uitgenodigd en een kleine, iele mevrouw van in de 80 probeert rechtop te gaan zitten op haar ‘bed’, of wat daar voor door moet gaan. Ze is heel mager en ze is blind. Cees pakt haar hand en groet haar, de dame laat Cees zijn handen niet meer los. De andere mevrouw, die voor haar zorgt, is er ook bij. Cees praat met hen, vraagt hoe het hen gaat. Deze oude dame heeft niemand om voor haar te zorgen. In Indonesië heb je geen pensioen, je kinderen of familie zorgen voor je en als je die niet hebt of ze wonen niet in de buurt, dan wordt je aan je lot overgelaten. De andere mevrouw die erbij is zorgt nu voor haar. De stichting zorgt voor medicijnen en voedsel. De omstandigheden waarin ze woont zijn schrijnend, dit huisje zonder sanitaire voorzieningen, is helemaal niet geschikt voor deze dame. Maar zonder de hulp van de jongere dame en medicijnen en voedsel, had ze er nu óf niet meer geweest, of aan de kant van de weg gelegen. Als Cees ons voorstelt als sponsors uit Nederland, pakt ze onze hand stevig vast. Ze kan ons niet zien omdat ze blind is. Ze fluistert ‘terima kasih, terima kasih’. Ik slik mijn tranen weg.

10 euro per maand storten wij aan de stichting om één senior te ondersteunen met voedsel en medicijnen. 10 euro, wat helemaal niks is. En nu hebben wij één van de 350 senioren ontmoet, die zonder onze 10 euro er misschien wel helemaal niet meer zou zijn. Het maakt heel veel indruk.

We lopen door het wijkje en komen bij een andere dame aan. Ze nodigt ons uit in haar bescheiden woning, alhoewel deze er al ietsje beter uitziet dan de vorige. Ze heeft een heel klein winkeltje waar ze noedels en chips verkoopt. Omdat haar kinderen in Papua, Irian Yaja en Jakarta wonen, ontvangt zij voedselhulp van Gotong Royong.

We lopen naar het centrale pleintje waar we ‘Es Dawet’ drinken bij een lokale dame die een drankwinkeltje runt. Er gaan in ieder geval twee soeplepels palmsuiker in, maar ook kokos, verse avocado en allerhande sapjes. De Indonesiërs houden van zoet, het is een heerlijk drankje. Omdat Cees geen scheve gezichten wil, gaat hij ook even naar het winkeltje ertegenover. Roddel en achterklap genoeg natuurlijk, bij deze dametjes die de hele dag elkaar in de gaten houden :).

Voor een iets luchtigere bezienswaardigheid stopt Cees ons daarna in een becak naar de Taman Sari, ofwel ‘waterkasteel’. Lang geleden een waterpark voor de sultan en zijn familie, maar na een oorlog en een aardbeving 1865 is er niet heel veel meer van over. We bezoeken de wijk waar het in ligt en een moskee wat vroeger de moskee van de sultan en de zijnen was met een aparte architectuur. Het is een welkome afwisseling in het programma van vandaag. Na het bezoek gaan we met de becak naar het huis van Ibu. Ibu is een markante dame van bijna 70 (zo heeft ze ons verteld). Ze runt de stichting Yayasan Sejahtera Mulia, opgericht op verzoek van Gotong Royong en waar zij veel mee samenwerken. We worden uitgenodigd in haar huis, waar we de ‘lekkerste gado-gado uit Yogykarta’ eten. She is soooo right! Het was heerlijk! Ook proeven we nog wat van de Nasi Gudeg die Cees had meegenomen, totdat we geen pap meer kunnen zeggen. Tijdens het eten vraagt Cees wat we willen doen met de donatie (jullie donatie!) die wij uit Nederland hebben meegenomen. We hebben gezegd dat we dat overlaten aan Gotong Royong; daar waar het het hardst nodig is, kan het voor worden gebruikt.

Na de lunch stappen we in de auto met Cees, Ibu en Amalia, de assistente van Ibu. We gaan op pad om een mogelijk nieuwe locatie voor een MCK te bezoeken. We rijden Yogyakarta uit, door prachtige groene rijstvelden. We bezoeken eerst een dorpje wat te kampen heeft met de gevolgen van de uitbarsting van Merapi. De rivier die hier doorheen liep en voorheen 30 meter breed was, is nu ruim 100 meter breed. Het water raast erdoorheen. Gelukkig zijn er geen mensen bij omgekomen.

Hierna rijden we door naar het plaatsje waar de MCK eventueel gebouwd zou kunnen gaan worden. We rijden door de rijstvelden, door de modder, op weggetjes die eerder doorgaan voor een fietspad. We komen aan bij het dorpje met een tiental huisjes. De mensen staren ons aan; eerst komen er twee auto’s het dorp inrijden en daarna stapt er ook nog een hele delegatie uit! We lopen tussen de kippen, modder en bamboe, het laatste ligt te drogen zodat men er mandjes van kan vlechten. Het is niet helemaal duidelijk waar een eventuele MCK zou moeten komen en de contactpersoon van het dorp neemt ons mee naar een tweede wijkje verderop. Hier blijkt dat er gisteren door de overheid hulp is toegezegd en dat de MCK van Gotong Royong nu niet nodig is. Goed nieuws natuurlijk want nu kan deze elders worden neergezet!

We rijden nog door een ander dorpje waar een plek bekeken wordt waar misschien een MCK gebouwd kan worden. Hierna rijden we naar een ander plaatsje waar een MCK in aanbouw is. Als wij hier aankomen zien we een project zoals Gotong Royong het voor ogen heeft; de hele gemeenschap is erbij betrokken. ‘Gotong Royong’ is een Indonesisch begrip, een term voor een levend instituut in de samenleving. Het staat voor solidariteit en naastenzorg, voor het ondersteunen van elkaar binnen de eigen kleine gemeenschap ongeacht de grenzen van familie, rang of stand. Het is er voor de ander zijn en handelen op het moment dat de situatie erom vraagt: bij belangrijke gebeurtenissen als geboorte, volwassen worden en huwelijk, bij ziekte en sterfte, maar ook bij huizenbouw en oogst. Als wij aankomen zien wij niet alleen een MCK in aanbouw, we zien ook allerlei mensen op het ‘pleintje’ eromheen. Er wordt cement gemaakt, het wordt naar de MCK gesleept en het wordt vervolgens gebruikt bij de bouw. Eromheen staan groepjes vrouwen met kinderen die daar natuurlijk wel wat over te roddelen hebben. We schudden van iedereen de hand en men komt aanrennen met zoete rijsthapjes en thee. We bekijken de werkzaamheden eens en concluderen dat het met dit washuisje helemaal goed gaat komen.

Na het afscheid, wat bestaat uit elke inwoner een hand geven, gaan we door naar het laatste dorpje van vandaag. Als we aankomen staan er gekleurde vlaggen, stoelen en een grote geluidsinstallatie met microfoon klaar. Vandaag is het feest want de MCK is af en wordt officieel geopend! Eerst bekijken we het washuisje. Het is erg professioneel gebouwd. Er staat een waterput naast en men heeft een leiding aangelegd naar de ‘mandi’ (een bak water) in het huisje. Als men water uit de waterput in een reservoir gooit, loopt dit automatisch door naar de mandi in het washuisje. Het is bijna vergelijkbaar met stromend water! Nu kan men zich in het huisje wassen, het toilet doorspoelen met het water en de mandi kan ‘op afstand’ vanaf de waterput weer gevuld worden.

Samen met Cees en Ibu nemen we plaats op stoelen op een veranda van een huis naast de MCK wat speciaal hiervoor is ingericht. Voor ons staan de rijen stoelen en dorpsbewoners die klaar zitten voor de ceremonie. Cees is wat teleurgesteld want er zijn alleen mannen, terwijl hij er op staat dat er ook vrouwen bij aanwezig zijn. Ibu oppert dat deze misschien druk zijn in huis omdat het bijna etenstijd is. Er volgen wat speeches die wij helaas niet verstaan. Ook Ibu doet een zegje en verontschuldigt zich dat Cees geen zegje doet omdat hij kiespijn heeft vandaag (wat niet waar is maar Cees staat niet graag in de schijnwerpers ;-)). Helaas komt hij er toch niet helemaal onderuit want hij mag het naambordje van de MCK op de zijkant timmeren. Het washuisje is nu officieel geopend! Er komen dienbladen vol eten aan, we drinken verse kokosnoot en voor we het weten zitten we weer in de auto. Maar niet voordat we de vrouwen, die om de hoek blijken te staan, gedag hebben gezegd.

We rijden weer terug naar Yogyakarta, door de prachtige groene rijstvelden. We staren uit het raam en laten alle indrukken van de afgelopen twee dagen op ons inwerken. Het zal nog even duren voordat we dat allemaal een plaatsje hebben gegeven. Als we terugkomen in Yogykarta worden we door Ibu uitgenodigd voor een kopje thee. Na al deze gastvijheid lopen we terug naar ons hotel. Na een verfrissende douche halen we Nasi Goreng en Sate Ayam die we op ons balkonnetje oppeuzelen.

10 Februari 2011, Solo

Vanmorgen zouden we eigenlijk doorreizen naar Solo maar Cees biedt ons aan eerst een kijkje te gaan nemen bij het Community Activity Center wat Gotong Royong in Yogyakarta heeft opgericht. Een aanbod wat we niet kunnen afslaan want we vinden het super om de projecten te bezoeken en zijn het nog lang niet zat. Dus na ons ontbijt pakken we onze tas in, checken we uit en lopen we naar het huis van Cees en Wil, wat in een ongelooflijk schattig en rustig wijkje van Yogyakarta ligt. Cees besteld een taxi en we gaan op weg naar het Community Activity Center.

Eind 2004 is Gotong Royomg gestart met de renovatie van een paar oude schoollokalen en met nieuwbouw op het terrein van het Activity Center. Zo ontstond in juni 2005 het centrum, ‘Roemah Kita’ (ons thuis) geheten, dat onderdak biedt aan een kinderdagverblijf en een seniorenvoorziening. Met het kinderdagverblijf biedt Gotong Royong vrouwen uit minvermogende gezinnen de kans om buitenshuis te gaan werken en zo het gezinsinkomen te verhogen. Voor de kinderen betekent het feit dat zij voordat ze naar de lagere school gaan naar de peuterspeelzaal kunnen, een belangrijke voorsprong in hun ontwikkeling en kansen.

Als we aan komen lopen is het rustig. Er is een grote ‘jogla’, een open klaslokaal in Javaanse jogla-stijl gebouwd, waar twee groepen kindjes les krijgen. Ze gluren nieuwsgierig naar ons als we aan komen lopen maar gaan dan gauw weer verder met waar ze mee bezig zijn, wat natuurlijk veel leuker is. Het eerste groepje is aan het kleuren en het tweede groepje krijgt even verderop een andere les. Het eerste wat opvalt is dat er een moeder en een vader bij de kinderen zitten en om ons heen zitten nog meer moeders. Het schijnt hier heel normaal te zijn dat ouders betrokken zijn bij de lessen van de kinderen. Af en toe horen we de enthousiaste kindjes antwoorden roepen op de vragen van de juf. Ze lijken het heel erg naar hun zin te hebben.

We lopen naar de twee klaslokalen achter de jogla. We zien een schoenenkastje helemaal vol met ieniemienie schoentjes en er is ook een kast met kleine brommerhelmpjes. Binnen zijn er vier groepjes kinderen actief. Het één kleurt en het ander puzzelt. Er zijn enkele dames per groepje die de kinderen begeleiden; duidelijk dames die weten wat ze doen. We schudden hen en de kinderen de hand. Er is één groepje kinderen dat net met blauwe inkt een kunstwerk maakt. Enthousiast drukken ze eerst hun vingertjes op de inkt om ons vervolgens allemaal een handje te geven die daar natuurlijk blauw van worden. De kindjes hebben de grootste lol. Af en toe loopt er eentje weg, of kijkt ons nieuwsgierig aan maar de juffen weten ze elke keer weer aan hun stukje te krijgen.

Het is opvallend hoe mooi en proffesioneel het activiteitencentrum eruit ziet. De wanden zijn in mooie kleuren geverfd en er staan mooie tekeningen op. Er zijn twee schone badkamer/toiletvoorzieningen, een grote slaapkamer (waar een kleintje heerlijk ligt te pitten) en een keuken. Er staan tientallen bordjes klaar met hoopjes rijst voor de lunch. Er hangt een heel open, gemoedelijke sfeer in het centrum. We vinden het geweldig om te zien. Deze kindjes zijn straks goed voorbereid op de basisschool!

Na ons bezoek nemen we afscheid en pakken we een taxi naar Bumbu Desa, een restaurant waar we heerlijk uitgebreid lunchen. Hierna helpt Cees ons met het boeken van onze vervolgtour van Solo naar Bali en dan is het tijd om afscheid te nemen. Gelukkig is dat maar van korte duur; volgende week willen wij nog een kindertehuis in Bali bezoeken en waarschijnlijk zien wij Cees dan weer. We nemen de trein naar Solo, die er maar een uurtje over doet. In Solo vinden we een taxichauffeur die ons niet afzet en ons naar ons geboekte hotel rijdt, wat enorm goedkoop en heel comfortabel is. Vanavond eten we Nasi Goreng op straat en hierna gaan we bij een klein stalletje zitten voor kopi susu, teh manis en pisang goreng (koffie met melk, thee met suiker en gebakken banaan). We socialisen nog wat met de locals om ons heen. Helaas gaat mijn Bahasa Indonesia nog niet veel verder dan het bestellen van de koffie en thee maar met handen en voeten komen we er prima uit.

De afgelopen dagen zijn voor ons heel bijzonder geweest. Na al die jaren is het geweldig om kennis te maken met Cees, mede-oprichter van Gotong Royong, de projecten én de mensen die door middel van donaties uit Nederland veel betere leefomstandigheden en toekomstperspectieven hebben. We zijn enorm geïnspireerd door deze kleinschalige stichting die lokale initiatieven sponsort in plaats van eigen initiatieven op te willen leggen. Ze hebben een zeer gemotiveerd lokaal team opgebouwd waarmee ze enorme successen boeken. We voelen ons bevoorrecht dat we daar een paar dagen onderdeel van mochten zijn.

Ook zo ontzettend benieuwd geworden naar Stichting Gotong Royong? Heb je altijd al een medemens willen helpen? Kijk op www.Gotong-Royong-Utrecht.nl hoe je met een piepkleine donatie al een wereld van verschil kan maken!